Waarom heeft een piano zwarte toetsen?

Is de vraag die ik afgelopen week toegestuurd kreeg.

Witte toetsen

De twaalf toetsen van de westerse toonladder klinken van links .(laag) naar rechts (hoog). De toetsen liggen op volgorde CDEFGAB. Deze toetsen zijn van origine wit omdat ze vroeger uitgevoerd werden in ivoor.

Orientatie

Dankzij de zwarte toetsen kun je namen van de witte toetsen opzoeken. Anders zou je een grote rij van witte toetsen zien.

Toonladder

De toonladder waarop de piano is gebaseerd is de diatonische toonladder. Deze bestaat uit de volgende toonafstanden:

1 – 1 – 1/2 – 1 – 1 -1 – 1/2

Voorbeeld:

c (1) – d (1) – e (1/2) – f (1) – g (1) – a(1) – b(1/2) – c

Zwarte toetsen

Door de historie heen is er meer behoefte ontstaan aan het spelen in verschillende toonsoorten. Dit komt mede door het samenspelen met transponerende instrumenten. De tonen die ontbraken als je de diatonische toonladder speelt worden ’tussen’ de witte toetsen gelegd.

Zie onderstaand voorbeeld bij toonladder B:

B C# D# E F# G# A# B

Historische voorbeelden

  • Ten tijden van de Gregoriaanse zang (900 – 1000) was de enigste zwarte toets een Bb
  • In de 16e eeuw werden daar de G# en Eb aan toegevoegd  vanwege de middentoonstemming.