Je zult je misschien weleens afgevraagd hebben: “Hoe speel je vierklanken?”

Als je nog een terts meer stapelt op een drieklank, ontstaat er een vierklank, een zogenaamd septiemakkoord: Een septiemakkoord bestaat dus uit een grondtoon + terts + kwint + septiem. Men onderscheidt onderstaande typen:

Majeur vierklanken

  • dominant-septiem: grondtoon + grote terts + reine kwint + kleine septiem (c e g bes) (symbool C7)
  • majeur (of: groot) septiem: grondtoon + grote terts + reine kwint + grote septiem (c e g b) (symbool Cmaj7 of CΔ)

Mineur vierklanken

  • mineur (of: klein) septiem: grondtoon + kleine terts + reine kwint + kleine septiem (c es g bes) (symbool Cm7)
  • mineur majeur (ook wel naamloos akkoord genoemd) (of: klein groot) septiem: grondtoon + kleine terts + reine kwint + grote septiem (c es g b) (symbool CmMaj7)

(half)verminderde vierklanken

  • half verminderd septiem: grondtoon + kleine terts + verminderde kwint + kleine septiem (c es ges bes) (symbool Cm7♭5 of symbool Cø7)
  • verminderd septiem (of: dim): grondtoon + kleine terts + verminderde kwint + verminderde septiem (c es ges beses) (symbool C°7)
  • dubbel verminderd septiem : grondtoon + verminderde terts + verminderde kwint + verminderde septiem (c eses ges beses) (geen symbool want klinkt als omkering van dominant)
  • hard verminderd septiem grondtoon + grote terts + verminderde kwint + kleine septiem (c e ges bes) (symbool C7♭5)

Overmatige vierklanken

  • overmatig septiem: grondtoon + grote terts + overmatige kwint + grote septiem (c e gis b) (symbool Cmaj7#5 of CΔ#5)
  • overmatig dominant: grondtoon + grote terts + overmatige kwint + kleine septiem (c e gis bes) (symbool C+7)

Van deze septiemakkoorden wordt vooral het dominant septiemakkoord veel gebruikt in vrijwel alle muziek na ca. 1700.

Het dubbelverminderd septiemakkoord wordt veelvuldig in klassieke muziek gebruikt, en gaat dan (in de eerste omkering) het dominant septiemakkoord (in grondligging) een kleine secunde hoger vooraf. (in C-majeur: as-c-es-fis gevolgd door g-b-d-f.) De overmatige terts komt in de harmonieleer niet voor; het is een exotisch melodisch interval, dat in Aziatische muziek af en toe wordt gebruikt.

In de jazzmuziek is het gebruikelijk om een melodie te harmoniseren met septiemakkoorden. Nog meer tertsen kan ook (zie onder), al is het gebruik hiervan een stuk minder algemeen. Een terts boven op een dominantseptiemakkoord levert een resp. klein en groot none-akkoord. Zo kan men doorstapelen en er ontstaan ’11’ en ’13’ -akkoorden. Verder gaan dan 13 is zinloos, omdat 15 en 17 enharmonisch gelijk zijn aan resp. de grondtoon en de terts.

(bron wikipedia)