Hoe werkt een kwintencirkel?

Ik krijg regelmatig de vraag Hoe werkt een kwintencirkel?

De kwintencirkel is een opeenvolging van tonen of toonaarden, voorgesteld als een cirkel, waarbij de volgende stap zeven halve noten hoger ligt dan de vorige.

Historie van de kwintencirkel

Rond het jaar 600 heeft de Griekse wetenschapper Pythagoras de kwintencirkel uitgevonden om het stemmen van instrumenten te standaardiseren.

Muzikanten en componisten gebruiken de kwintencirkel om muzikale relaties tussen sommige noten en harmonien te beschrijven.

Het ontwerp van de cirkel is nuttig bij het ​​samenstellen en het harmoniseren van melodieën, het opbouwen van akkoorden, en modulaties binnen een muziekstuk

Hoe werkt een kwintencirkel?

Op de top van de cirkel, C Majeur (De hoofdletter C) heeft geen kruizen of mollen. Vanaf de top met de klok mee krijgt elke majeurtoonladder een kruis extra. De slutel van toonladder G heeft 1 kruis, die van D twee enzovoort. Vanaf C kun je ook tegen de klok in. Hierbij krijgt elke volgende toonladder een mol aan de sleutel extra. Toonladder F heeft 1 mol. Toonladder Bb heeft 2 mollen.
Aan de onderkant van de cirkel vindt er een overlapping plaats. Dit noemen we enharmonisch gelijke toonsoorten.

Gebruik van een kwintencirkel

Opzoeken van toonladders.

• De buitenkant van de toonladder vertegenwoordigt de majeur toonladders en bijbehorende voortekens.
• De binnenkant geeft de mineur toonladder aan. De toonladders met dezelfde voortekens zijn elkaars paralel toonladder. Indien je je majeur toonladders goed kent, kun je de paralel toonladder vinden door de majeurtoonladder te spelen vanaf de 6e toon. Zo ontstaat de mineur toonladder:
• Voorbeeld toonladder C Majeur
  C D E F G A B C
• Voorbeeld toonladder a mineur
  A B C D E F G A

Transponeren van toontrappen

Kijk eens naar het volgende akkoordenschema:

C | F | C | G |

Vanaf de toonladder C ga je 2 stappen naar rechts, vervolgens 1 naar links, daarna 1 naar rechts. Zo ontstaan de Ie, IVe en Ve toontrap. Ga maar na. F ligt een kwint onder C. G een kwint erboven.

Indien je dit akkoordenschema wilt transponeren naar een andere toonsoort pas je dezelfde stapjes toe vanaf de nieuwe toonsoort.

Transponeren naar G wordt dan
G | C | G | D

Hoe vind je een kwint?

Een kwint ligt steeds 7 halve tonen hoger.

C – C# – D – D# – E – F – F# G (eerste niet meerekenen). Indien je op een witte toets begint, is de bijbehorende kwint omhoog ook een witte toets. Bij een zwarte toets eindig je op een zwarte toets. Uitzonderingen hierop zijn B en Bb.
B – F#
Bb – F