De term transponeren refereert naar het veranderen van de toonsoort van een lied. Je kunt een lied naar een hogere of lagere toonsoort transponeren. Voorbeeld: je het een stuk gevonden in toonsoort G, maar je wilt het naar toonsoort A transponeren.

Aan de slag met transponeren van een akkoordenschema

Toonladders en toontrappen

Elk lied is gebaseerd op een toonladder. Laten we voor nu uitgaan van een majeurtoonladder. Deze bevat zeven tonen. De toonladder C bevat C D E F G A B

De akkoorden die bij deze toonladder horen bestaan uit noten van deze toonladder, die in tertsen gestapeld worden op de tonen van de toonladder . Er zijn dus 7 akkoorden per toonladder.

Elk akkoord heeft een andere klank en functie. In de majeur toonladder werken we met majeur, mineur en en verminderd akkoord.

In het blog akkoorden opzoeken leer je hoe je deze akkoorden op kunt zoeken. De volgorde van de akkoorden van de majeur toonladder kan worden weergeven als toontrappen. Deze krijgen de volgende romeinse cijfers

I   ii   iii   IV   V   vi   vii^o

• De HOOFDLETTERS geven de majeur akkoorden weer
• De kleine letters de mineur akkoorden
• De kleine letter met de cirkel aan het einde geeft een vermindert akkoord weer.

Uitgaande van toonladder C hebben de volgende akkoorden:

C   Dm   Em   F   G   Am   Bdim

Dit kun je doen met elke toonladder!

Wat heeft dit te maken met transponeren van een akkoordenschema?

Als we het akkoordenschema wat we gaan transponeren weergeven met romeinse cijfers, wordt het makkelijker deze om te zetten naar een andere toonsoort.

Voorbeeld:

C  F  Am  G

Laten we dit transponeren naar D majeur… Eerst even de romeinse cijfers erbij zetten.

C   F   Am   G
I   IV  vi   V

We gaan een progressie in die toonsoort C staat (C – F – Am – G) nu omzetten naar D majeur. We weten dat de progressie I – IV – vi – V. Het enigste wat we nu nog moeten doen is uitzoeken wat de akkoorden zijn van toonladder D majeur

D  Em  F#m  G   A  Bm  C#dim
I  ii  iii  IV  V  vi  vii^o

Zoals je kunt zien heeft toonsoort D majeur bij de gegeven toontrappen de volgende akkoorden:

I = D, IV = G, vi = Bm, V = A

Het nieuwe akkoordenschema wordt dus:

D – G – Bm – A.

Veranderen van toonsoort

Zodra je meer ervaring begint te krijgen met akkoorden spelen in verschillende toonsoorten, wordt transponeren ook steeds gemakkelijker.

Maar om je toch even op weg te helpen heb ik een overzicht gemaakt van de majeur toonladders en bijbehorende akkoorden.
Toonsoort     |  I   ii   iii   IV   V   vi   vii^o
C majeur      |  C   Dm   Em    F    G   Am   Bdim
D majeur      |  D   Em   F#m   G    A   Bm   C#dim
E majeur      |  E   F#m  G#m   A    B   C#m  D#dim
F majeur      |  F   Gm   Am    Bb   C   Dm   Edim
G majeur      |  G   Am   Bm    C    D   Em   F#dim
A majeur      |  A   Bm   C#m   D    E   F#m  G#dim
B majeur      |  B   C#m  D#m   E    F#  G#m  A#dim