Leer jazzakkoorden op piano spelen

Mensen vragen mij regelmatig het volgende: Hoe leer jazzakkoorden op piano spelen?

Leer jazzakkoorden op piano spelenNaast de standaard drieklanken en vierklanken treft je bij jazzakkoorden ook vijf- en meerklanken aan. Deze ontstaan door nog meer tertsen op een akkoord te stapelen. Zo kan je een noneakkoord (een 9-akkoord) maken door op een septiemakkoord een extra terts te plaatsen.

De extra tonen in een akkoord worden aangeduid door cijfersymbolen (7,9,11,13) aan het akkoordsymbool toe te voegen. Deze toevoegingen worden vaak aangetroffen in de hogere (melodie-)tonen, en minder vaak in bastonen. Wel kunnen deze toegevoegde tonen ook in diverse afwijkende liggingen en omkeringen optreden. Soms wordt bij toevoegingen de kwint weggelaten, zonder dat de functie van het akkoord wordt aangetast. Soms wordt ook de grondtoon zelf weggelaten.

Voorbeelden van toevoegingen bij jazzakkoorden

  • C-E-G-B-D (Cmaj7/9)
  • C-E-G-BES-DES (C7/-9)
  • C-E-G-B-DIS-FIS (Cmaj7/+9/+11)
  • E-G-BES-D (C7/9 zonder grondtoon, je kan dit ook noteren met Emi/-5/7)
  • C-BES-D-FIS (C7/9/+11 (no 5))

Kleuring

Behalve stapelen van tertsen (het uitgangspunt in de opbouw van reguliere harmonische akkoorden) kan je akkoorden ook ‘kleuren’ met extra noten. Als aan een C-akkoord een a wordt toevoegd ontstaat een C6-akkoord (de a is de zesde noot van de toonladder van C-groot). Dit akkoord wordt in klassieke muziek ook wel de Sixte ajoutée genoemd. De 6e toon wordt immers toegevoegd (ajouter = toevoegen). Je kan dit akkoord ook zien als een septiemakkoord in de eerste omkering (vb: c-e-g-a is ook de 1e omkering van a-c-e-g).

Ongebruikelijke akkoorden kunnen uit kwarten zijn opgebouwd (1, 4, 7), maar indien er meer dan twee kwarten worden opgestapeld, dan is het akkoord te herleiden tot een (al dan niet volledig) akkoord, dat uit tertsen is opgebouwd (bijvoorbeeld: c-f-b-e-a = f-a-c-e met een extra b als toegevoegde kleurtoon).

In de jazzmuziek worden zulke kleurende toevoegingen aan akkoorden (drieklanken) ook wel akkoordalteraties genoemd. Een C7/9/+11 akkoord bevat bijvoorbeeld de tonen: C-E-G-Bes-D-Fis. De Bes (=klein septime, 7), D (=grote none, 9) en Fis (=verhoogde undecime, +11) zijn toegevoegd aan de basisdrieklank van C majeur (CEG). Overigens wordt in de praktijk de kwint, wanneer deze rein is, meestal niet gespeeld, omdat deze de ‘kleur’ van het akkoord niet wezenlijk verandert.

Leer jazzakkoorden op piano spelen tijdens mijn online pianocursus!

Have fun!